چرا رنگ مو در بارداری ضرر دارد؟ خطرات پنهان + توصیه‌های پزشکان

چرا رنگ مو در بارداری ضرر دارد؟ این سوالی است که ذهن بسیاری از مادران باردار را مشغول می‌کند. تغییرات هورمونی در دوران بارداری نه تنها روی پوست و مو اثر می‌گذارد، بلکه حساسیت بدن نسبت به مواد شیمیایی را هم افزایش می‌دهد. رنگ موهای شیمیایی حاوی ترکیباتی مانند آمونیاک، پارافنیل دی‌آمین و رزورسینول (PPD) هستند که می‌توانند از طریق تنفس یا پوست جذب شوند.
هرچند تحقیقات قطعی درباره آسیب مستقیم به جنین وجود ندارد، اما نظر پزشکان در مورد رنگ مو در بارداری این است که باید در سه ماهه اول کاملاً از رنگ کردن مو خودداری شود تا ریسک جذب مواد شیمیایی به حداقل برسد.

رنگ مو در بارداری از چه ماهی؟

طبق توصیه اغلب متخصصان زنان و پوست، رنگ کردن مو در بارداری بهتر است بعد از پایان سه ماهه اول انجام شود. به بیان ساده، پاسخ به سؤال رنگ مو در بارداری از چه ماهی مجاز است؟ این است که از ماه چهارم به بعد می‌توانید با رعایت نکات ایمنی این کار را انجام دهید.
سه ماهه اول دوران بارداری حساس‌ترین بازه رشد جنین است؛ در این مرحله، اندام‌های حیاتی مانند قلب، مغز، کلیه‌ها و اندام‌های حسی در حال شکل‌گیری هستند و هرگونه مواجهه با مواد شیمیایی (حتی در مقادیر کم) ممکن است ریسک‌های غیرضروری ایجاد کند. بنابراین، بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند در این مدت حتی از تماس غیرمستقیم با مواد دارای بخار یا بوی تند پرهیز شود تا سلامت مادر و جنین تحت تأثیر قرار نگیرد.

زمان مناسب رنگ مو در بارداری

بهترین زمان برای رنگ کردن مو در دوران بارداری معمولاً بین ماه چهارم تا ششم است، زیرا هم سه ماهه حساس اولیه پشت سر گذاشته شده و هم بدن مادر در شرایط فیزیکی پایدارتری قرار دارد. با این حال، رنگ مو در ماه هفتم یا ماه هشتم بارداری نیز در اغلب موارد مشکلی ایجاد نمی‌کند، به شرط آنکه تمام نکات ایمنی رعایت شود. این نکات شامل استفاده از رنگ موهای بدون آمونیاک یا کم‌بو، رنگ کردن در محیط دارای تهویه مناسب یا حتی فضای نیمه‌باز، محدود کردن مدت قرارگیری در معرض بخارات شیمیایی و جلوگیری از تماس مستقیم رنگ با پوست سر است. در ماه‌های پایانی بارداری، به دلیل فشار بیشتر شکم و افزایش احتمال خستگی یا سرگیجه، بهتر است زمان انجام کار کوتاه باشد و از ایستادن طولانی‌مدت پرهیز شود.

عوارض رنگ کردن مو در دوران بارداری

رنگ کردن مو در دوران بارداری، به‌خصوص اگر بدون رعایت نکات ایمنی انجام شود، می‌تواند عوارض موقتی یا حتی طولانی‌مدت ایجاد کند. برخی از این عوارض شامل موارد زیر است:

1. تحریک پوست سر و واکنش‌های آلرژیک

به دلیل افزایش حساسیت پوستی در بارداری، ترکیباتی مانند پارافنیل دی‌آمین (PDD) یا رزورسینول ممکن است باعث قرمزی، خارش یا التهاب پوست شوند. حتی کسانی که قبل از بارداری هیچ مشکلی نداشتند، ممکن است اکنون دچار واکنش شوند.

2. سردرد و حالت تهوع ناشی از بوی رنگ مو

بوی تند آمونیاک و حلال‌های موجود در رنگ مو می‌تواند در فضای بدون تهویه، باعث تحریک اعصاب بویایی، سرگیجه، حالت تهوع یا حتی بی‌اشتهایی شود. در بارداری، حساسیت به بو چند برابر افزایش می‌یابد.

3. احتمال جذب مواد شیمیایی در بدن

بخشی از ترکیبات رنگ مو ممکن است از طریق پوست یا تنفس وارد جریان خون شود. هرچند تحقیقات نشان نداده‌اند که این مقدار برای جنین حتماً مضر است، اما پزشکان توصیه می‌کنند قرارگیری غیرضروری در معرض این مواد به حداقل برسد.

4. تحریک دستگاه تنفسی و افزایش حساسیت بینی

استنشاق طولانی‌مدت بخارات رنگ می‌تواند باعث گرفتگی بینی، سرفه یا حتی تشدید آلرژی‌های فصلی شود.

نظر پزشکان در مورد رنگ مو در بارداری

اگر این پرسش برایتان مطرح شده که آیا بوی رنگ مو در بارداری ضرر دارد؟باید بدانید که تنفس طولانی و مکرر بخارات رنگ، به‌خصوص در محیط بسته، می‌تواند به سرگیجه، حالت تهوع، تپش قلب و حتی افت فشار خون منجر شود. به همین دلیل، حتی اگر پس از سه‌ماهه اول بارداری تصمیم به رنگ کردن گرفتید، حتماً در فضایی با تهویه قوی این کار را انجام دهید و مدت زمان حضور در تماس با بخار رنگ را کوتاه کنید.

آیا گذاشتن رنگ مو در بارداری ضرر دارد؟

بله، گذاشتن رنگ مو در دوران بارداری می‌تواند با ریسک‌هایی همراه باشد، به‌خصوص در سه ماهه اول که جنین در حال شکل‌گیری اندام‌های حیاتی مانند قلب، مغز و سیستم عصبی است. در این دوره، حتی مقادیر کم مواد شیمیایی موجود در رنگ موهای قوی مانند آمونیاک، پارافنیل دی‌آمین یا رزورسینول، ممکن است ریسک باشد. حتی در ماه‌های بعد از بارداری نیز توصیه می‌شود تا حد امکان از رنگ‌های شیمیایی سنگین، رنگ‌های با بوی تند یا فرآیندهایی که نیاز به تماس طولانی با پوست سر دارند خودداری شود. به جای آن می‌توانید از گزینه‌های ملایم‌تر و ایمن‌تر مانند رنگ موهای گیاهی خالص، محصولات بدون آمونیاک یا تکنیک‌هایی مثل هایلایت استفاده کنید که تماس مستقیم رنگ با پوست سر را کاهش می‌دهند.

جایگزین رنگ مو در بارداری

از جایگزین های رایج می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. رنگ کردن مو با قهوه در بارداری (ایمن و بدون مواد شیمیایی)

قهوه حاوی رنگدانه‌های طبیعی قهوه‌ای است که می‌تواند موها را به‌طور ملایم تیره‌تر کند. برای این کار معمولاً قهوه غلیظ دم‌شده را روی موهای تمیز و خشک می‌گذارند و پس از ۳۰ تا ۶۰ دقیقه شست‌وشو می‌دهند. این روش هیچ آمونیاک یا ترکیب شیمیایی مضر ندارد و در بارداری بی‌خطر محسوب می‌شود، هرچند ماندگاری رنگ آن کوتاه است و نیاز به تکرار دارد.

2. استفاده از حنا خالص بدون افزودنی شیمیایی

حنا یکی از قدیمی‌ترین رنگ‌های گیاهی جهان است که علاوه بر تغییر رنگ، باعث تقویت ساقه مو، کاهش شوره و افزایش درخشندگی نیز می‌شود. در بارداری باید از حنا ۱۰۰٪ خالص استفاده شود، زیرا بعضی محصولات بازار حاوی PPD یا رنگ‌های شیمیایی هستند که به نام “حنا مشکی” یا “حنا فانتزی” فروخته می‌شوند و ممکن است مضر باشند.

3. رنگ‌های گیاهی بدون آمونیاک

این رنگ‌ها معمولاً ترکیبی از عصاره گیاهان رنگ‌زا مثل بابونه، روناس، پوست گردو و رنگدانه‌های طبیعی هستند. نبود آمونیاک و بوی تند، آن‌ها را برای استفاده در فضای بسته ایمن‌تر می‌کند. البته ماندگاری و پوشش سفیدی آن‌ها معمولاً کمتر از رنگ‌های شیمیایی قوی است، اما برای سلامت مادر و جنین انتخاب مطمئن‌تری محسوب می‌شوند.

4. اسپری رنگ مو در بارداری (با ترکیبات گیاهی و موقتی)

اسپری رنگ مو یک گزینه سرگرم‌کننده و فوری است که تنها سطح مو را پوشش می‌دهد و پس از یک یا دو بار شست‌وشو به طور کامل پاک می‌شود. اگر از نوع فاقد آمونیاک و با پایه گیاهی استفاده شود، تماس شیمیایی طولانی‌مدت با مو و پوست سر به حداقل می‌رسد. برای استفاده ایمن، بهتر است در محیط دارای تهویه مناسب یا فضای باز اسپری شود.

بهترین مارک رنگ مو در بارداری

برندهایی که بدون آمونیاک، فاقد PPD و مخصوص پوست حساس هستند انتخاب بهتری هستند. برندهایی مانند Herbatint، Naturtint یا نسخه‌های گیاهی برندهای معتبر، گزینه‌های مطمئن‌تری محسوب می‌شوند. در ایران هم برخی برندها خطوط تولید گیاهی دارند که باید روی برچسب محصول بررسی شود.

نکات ایمنی هنگام رنگ زدن مو در بارداری

برای به حداقل رساندن عوارض احتمالی، رعایت موارد زیر ضروری است:

۱. انتخاب رنگ‌های بدون آمونیاک و کم‌بو

آمونیاک یکی از اصلی‌ترین محرک‌های تنفسی در رنگ موهاست که می‌تواند باعث تحریک چشم، بینی و حتی سردرد شود. در دوران بارداری، استفاده از رنگ‌های بدون آمونیاک و فرمول‌های کم‌بو، خطر استنشاق بخارات شیمیایی را به حداقل می‌رساند و برای سلامت مادر و جنین ایمن‌تر است.

۲. رنگ کردن مو در فضای با تهویه خوب

زمانی که رنگ مو استفاده می‌کنید، بخارات شیمیایی در هوا پخش می‌شوند. انجام کار در فضایی با پنجره باز یا سیستم تهویه قوی، باعث می‌شود این بخارات سریع پراکنده شوند و شما در معرض غلظت بالای آن‌ها قرار نگیرید.

۳. پوشیدن دستکش هنگام کار

پوست دست، به‌خصوص در دوران بارداری که حساس‌تر می‌شود، می‌تواند مواد شیمیایی موجود در رنگ را جذب کند. استفاده از دستکش یک‌بارمصرف یا لاستیکی باعث محافظت در برابر نفوذ این مواد شده و از خشکی و آسیب پوست جلوگیری می‌کند.

۴. پرهیز از تماس مستقیم رنگ با پوست سر

در صورت تماس مستقیم، ترکیبات رنگ مو می‌توانند از طریق فولیکول‌ها و منافذ پوست سر وارد جریان خون شوند. با استفاده از شانه مخصوص، فاصله ۰٫۵ تا ۱ سانتی‌متر از ریشه را حفظ کنید تا تماس مستقیم به حداقل برسد.

۵. کاهش دفعات رنگ کردن تا حد ممکن

به‌جای رنگ کردن مکرر، می‌توان با انتخاب رنگ‌هایی با ماندگاری بیشتر یا استفاده از تکنیک‌هایی مثل هایلایت و بالیاژ، فاصله بین رنگ‌ها را طولانی‌تر کرد. این کار هم میزان مواجهه با مواد شیمیایی را کم می‌کند، هم سلامت مو را بهتر حفظ می‌کند.

جمع بندی

چرا رنگ مو در بارداری ضرر دارد؟ چون ترکیبات شیمیایی موجود در رنگ می‌توانند منجر به تحریک، آلرژی، یا جذب مواد خطرناک به بدن شوند، به‌خصوص در سه ماهه اول. اگر هم قصد رنگ کردن دارید، زمان مناسب رنگ مو در بارداری پس از ماه چهارم است و بهتر است از جایگزین‌های گیاهی و امن استفاده کنید. یادمان باشد، این ۹ ماه خاص‌ترین دوره زندگی شماست و ارزش دارد که کمی بیشتر مراقب باشید.