چرا رنگ مو نمی گیرد ؟ بررسی دلایل علمی و ارائه راه حل
رنگ کردن مو یکی از محبوب‌ترین روش‌های تغییر استایل و افزایش جذابیت ظاهری است، اما گاهی با وجود صرف زمان، هزینه و استفاده از بهترین برندهای رنگ مو، نتیجه ناامیدکننده است و مو رنگ نمی‌گیرد یا تغییر رنگ آن بسیار جزئی است. این مشکل می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد؛ از بسته بودن کوتیکول مو و مقاومت موهای سفید گرفته تا انتخاب اشتباه پایه رنگ و نوع اکسیدان. در این مقاله به‌صورت تخصصی و گام‌به‌گام علت رنگ نگرفتن مو را بررسی می‌کنیم و روش‌های تضمینی برای حل مشکل رنگ نگرفتن مو و افزایش ماندگاری و درخشندگی رنگ را توضیح می‌دهیم. اگر قصد دارید بدانید چرا موهایتان با وجود استفاده از بهترین برندها رنگ نمی گیرد، این مطلب راهنمای کامل شما خواهد بود.
علت رنگ نگرفتن مو چیست؟
رنگ نگرفتن مو می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که برخی به ساختار مو مربوط است و برخی ناشی از شیوه رنگ کردن. مهم‌ترین دلایل عبارتند از:
1. بسته بودن کوتیکول مو
کوتیکول مو لایه شفاف و فلس‌مانندی است که روی تنه تار مو قرار گرفته و همچون سپر محافظ عمل می‌کند. این لایه از سلول‌های کراتینی تشکیل شده که مانند سقف سفال‌کاری شده، روی هم قرار گرفته‌اند. وقتی کوتیکول بیش از حد بسته باشد (حالتی که معمولاً در موهای طبیعی و سالم، موهای ضخیم، یا موهایی که به‌تازگی کوتاه و تازه رشد کرده‌اند دیده می‌شود) منافذ لازم برای نفوذ رنگ به لایه کورتکس (مرکز مو) بسته می‌ماند. در نتیجه، رنگدانه‌های مصنوعی موجود در رنگ مو نمی‌توانند به لایه‌های داخلی وارد شوند و تغییر رنگی محسوس رخ نمی‌دهد.
از دید علمی، سطح pH پایین مو، عدم وجود آسیب مکانیکی یا شیمیایی و رسوب چربی طبیعی پوست سر، عواملی هستند که باعث بسته ماندن کوتیکول می‌شوند. این وضعیت باعث می‌شود رنگ‌مو حتی اگر از برند مرغوب و با اکسیدان مناسب باشد، فقط روی سطح مو بنشیند و خیلی سریع هم با شست‌وشوی اول از بین برود.
راهکار باز کردن کوتیکول مو قبل از رنگ:
- استفاده از شامپوهای قلیایی یا پاک‌کننده‌ی عمیق یک روز قبل از رنگ.
- اعمال گرمای ملایم (سشوار، دستگاه بخار مو یا کلاه حرارتی) حین رنگ شدن.
- استفاده از پیش‌تریتمنت‌های (آماده سازی مو پیش از رنگ کردن) مخصوص که کوتیکول را موقتاً باز می‌کنند.
2. استفاده قبلی از مواد پوشاننده
بعضی محصولات مراقبت یا حالت‌دهندهٔ مو، مخصوصاً آن‌هایی که حاوی سیلیکون، موم‌ها، روغن‌های سنگین یا پلیمرهای مقاوم در برابر آب هستند، با هدف ایجاد نرمی، براقیت و مقاومت در برابر رطوبت طراحی شده‌اند. اما همین لایه نامرئی که روی سطح ساقه مو تشکیل می‌شود، مانند یک پوشش ضد نفوذ عمل کرده و جلوی ورود مولکول‌های رنگ را به لایه کورتکس می‌گیرد.
این لایه‌های پوشاننده معمولاً در محصولات زیر وجود دارند:
- اسپری‌های براق‌کننده و ضد وز
- سرم‌های حاوی سیلیکون که موی خشک یا آسیب‌دیده را نرم می‌کنند.
- ماسک‌های بازسازی قوی که غلظت بالایی از نرم‌کننده‌ها دارند.
- محصولات ضد UV یا ضد حرارت که برای محافظت در برابر آفتاب و اتوی مو استفاده می‌شوند.
از آنجایی که این پوشش‌ها غیرقابل حل در آب معمولی هستند، حتی شست‌وشوی روزانه با شامپوهای عادی هم آن‌ها را کاملاً پاک نمی‌کند. نتیجه؟ رنگ مو فقط روی سطح کوتیکول می‌نشیند و در اولین شست‌وشو تقریباً محو می‌شود.
3. مقاومت موهای سفید
موی سفید یا خاکستری تنها تغییر ظاهری در رنگ نیست، بلکه ساختار آن هم متفاوت است. وقتی رنگدانهٔ طبیعی مو (ملانین) به مرور کاهش یافته و سپس به طور کامل از بین می‌رود، ساقهٔ مو نه‌تنها بی‌رنگ می‌شود، بلکه کوتیکول آن فشرده‌تر و بسته‌تر از موهای دارای رنگدانه می‌گردد. این دو عامل، یعنی نبود ملانین و بسته بودن کوتیکول باعث می‌شوند که مولکول‌های رنگ مو نتوانند به آسانی وارد لایه کورتکس شوند.
موهای سفید معمولاً دارای ویژگی‌های زیر هستند:
- بافت زبرتر و خشن‌تر نسبت به موهای معمولی
- سطح بازتاب بیشتر نور که باعث می‌شود حتی پس از رنگ هم کمی درخشش سفید زیر رنگ باقی بماند.
- مقاومت بالا به رنگ‌های ملایم یا نیمه‌دائمی
چرا نبود ملانین مهم است؟
ملانین طبیعی، در عملیات رنگ کردن، به‌عنوان پایه گیرنده برای رنگدانه‌های مصنوعی عمل می‌کند. وقتی این زیرساخت وجود ندارد، رنگ مو باید خودش به‌تنهایی ساختار رنگی را بسازد که به تلاش و تکنیک بیشتری نیاز دارد.
تکنیک‌های پوشش بهتر موهای سفید:
- پیش‌رنگ (Pre-Pigmentation): استفاده از یک رنگ پایه طلایی، مسی یا قرمز قبل از رنگ اصلی، برای ایجاد رنگدانه زمینه.
- ترکیب رنگ قوی با اکسیدان مناسب: معمولاً اکسیدان 20 (6%) بهترین انتخاب برای پوشش موهای سفید است.
- افزایش زمان مکث رنگ: تا 45 دقیقه برای نفوذ کامل.
- استفاده از حرارت ملایم: کمک به باز شدن کوتیکول و تثبیت رنگ.
- انتخاب رنگ‌های گرم و غلیظ: رنگ‌های سرد به‌تنهایی ممکن است پوشش ضعیف‌تری داشته باشند.
4. موی بیش از حد آسیب‌دیده
موهایی که بر اثر دکلره‌های مکرر، استفاده زیاد از حرارت مستقیم (اتو یا سشوار)، یا مصرف مواد شیمیایی قوی دچار تخریب ساختار داخلی شده‌اند، اصطلاحاً متخلخل می‌شوند. در موهای متخلخل، لایهٔ کوتیکول شکسته یا ناقص است و شیارها و حفره‌های زیادی در سطح و داخل تار مو به‌وجود آمده است.
این وضعیت باعث می‌شود که:
- مولکول‌های رنگ به‌سرعت و بدون کنترل به داخل مو نفوذ کنند، در نتیجه رنگ ابتدا خیلی شدید و تیره به نظر می‌رسد.
- به دلیل نبود کوتیکول سالم که نقش درب محافظ را بازی کند، مولکول‌های رنگ به همان سرعت هم از مو خارج می‌شوند.
- نتیجه؟ رنگ‌گیری اولیه قوی ولی ماندگاری بسیار پایین و محو شدن سریع رنگ پس از چند شست‌وشو.
نشانه‌های موی بیش از حد آسیب‌دیده:
- خشکی شدید و حالت کاه‌مانند ساقه مو
- گره‌خوردگی و شکنندگی بالا
- ناتوانی در نگه‌داشتن رطوبت و محصولات مراقبتی
- تغییر سریع رنگ پس از هر شستن
راهکار برای رنگ کردن موی آسیب‌دیده
- ترمیم قبل از رنگ: انجام کراتین تراپی، پروتئین تراپی یا پلکس تراپی چند هفته قبل از رنگ کردن.
- استفاده از رنگ‌های اسیدی یا نیمه‌دائمی: این رنگ‌ها ملایم‌تر هستند و استرس کمتری به مو وارد می‌کنند.
- پرایمینگ یا فیلر مو (Hair Filler): پر کردن حفره‌های مو با ترکیبات پروتئینی یا مرطوب‌کننده قبل از رنگ.
- پرهیز از دکلره مجدد: تا زمانی که سلامت نسبی مو بازگردد.
- کاهش دمای ابزار حرارتی و استفاده از محصولات محافظ حرارت.
5. انتخاب اشتباه پایه و اکسیدان
در رنگ‌کردن مو، پایه رنگ به روشن‌ترین درجه رنگ فعلی موی شما گفته می‌شود (از شماره 1 مشکی پرکلاغی تا شماره 10 پلاتینه). اگر رنگ انتخابی شما با این پایه هماهنگ نباشد، یا اکسیدان مناسبی برای تغییر آن پایه استفاده نشود، نتیجه یا ناقص خواهد بود یا با تناژ دلخواه فاصله خواهد داشت.
برای مثال:
اگر روی موی پایه 4 (قهوه‌ای تیره) یک رنگ بدون دکلره با شماره 10 (بلوند خیلی روشن) بزنید و اکسیدان مناسب را انتخاب نکنید، رنگدانه‌های تیره موی شما اجازه بروز رنگ روشن را نمی‌دهند. برعکس، استفاده از اکسیدان قوی روی موی روشن یا حساس باعث روشن‌شدن ناخواسته، آسیب بیش از حد و تغییر تناژ رنگی می‌شود.
نقش اکسیدان در رنگ گیری
اکسیدان در واقع محلول پراکسید هیدروژن است که وظیفه دارد کوتیکول مو را باز کند و زمینه را برای نفوذ رنگدانه‌ها فراهم سازد. قدرت اکسیدان با درصدش مشخص می‌شود:
- اکسیدان 6٪ (شماره 2): برای پوشاندن موهای سفید یا تغییر رنگ در یک تا دو پایه.
- اکسیدان 9٪ (شماره 3): برای روشن‌کردن مو تا سه پایه، مناسب رنگ‌های بلوند بدون دکلره.
- اکسیدان 12٪ (شماره 4): برای روشن‌کردن بیش از چهار پایه، معمولاً در دکلره یا هایلایت.
